REKURENTNE AFTOZNE ULCERACIJE – AFTE



   Rekurentni aftozni stomatitis – afte, poznate kao i aftozni stomatitis karakteriše pojava bolnih oralnih ulceracija u usnoj šupljini čija je odlika rekurentnost (pojavljivanje) u određenim intervalima od nekoliko dana do nekoliko mjeseci ili godina. To je hronično zapaljensko stanje koje karakteriše pojava bolnih jedne ili više ulceracija (afti) na oralnoj sluzokoži kod pacijenata koji nemaju druge znakove bolesti.

   Etiologija (uzrok) još uvijek je nepoznata, odnosno nejasna, a odskoro se smatra da ćelije zadužene za imuni odgovor organizma igraju značajnu ulogu u patogenezi ove bolesti. Bolest može biti uzrokovana preosjetljivošću na L-formu Strepto-coccus sanguis-a, koja je normalni stanovnik oralne flore čovjeka.
U nastanak bolesti uključeni su mnogi predisponirajući faktori kao što su: trauma, genetika, infekcija, alergija, sistemske bolesti, hormonski poremećaj, emocionalni stres, infekcija HIV-om i dr.
Kod djece se javljaju često (nešto češće kod djevojčica), ali tek nakon 6. godine života. Afte su najčešće lokalizovane na pokretnoj, vlažnoj oralnoj sluzokoži obraza, tvrdog i mekog nepca, uvule (resice), sluzokože usana, jezika i poda usta. Generalo se smatra da se one javljaju kod 10-30% cjelokupne populacije.

Male aftozne ulceracije se najčešće javljaju u vidu okruglih, plitkih, bolnih erozija veličine 3-6mm. Ulceracije su prekrivene žućkasto-bjeličastim membranama i oivičene su karakterističnim tankim crvenim oreolom (prstenom). Afte su pojedinačne ili multipne (2-6), a nakon 6-12 dana nestaju, neostavljajući ožiljke.

Pojava velike afte dosta je rijetka kod djece, izuzetno je bolna i nakon izlječenja može ostaviti ožiljak. Veličina afte je 1-2cm, dok njihov broj varira od 1 do 5. Ulceracija je ovalna, duboka, ima izgled kratera sa izdignutim crvenim ivicama. Traje 3-6 nedelja ili duže.

Herpetiformne afte se rijetko javljaju u djece, mnogobrojne su (10-100), plitke i bolne, a raspoređene u vidu grozdova, a veličina im se kreće od 1 do 2mm. Traju 1-2 nedelje, nakon čega nestaju neostavljajući ožiljke.

Kako je uzrok nepoznat terapija je simptomatska, a sastoji se u lokalnom tretmanu da bi se ublažio bol (aplikacija gelova). Kod velikih ulceracija moguće je direktno ubrizgavanje kortikosteroida.
Sistemski tretman se koristi samo u izraženim slučajevima kada se afte često pojavljuju. Prepisuju se imunosupresivni i antibakterijski lijekovi, promene se premazuju steroidima. Povoljno se pokazala primjena ultrazvuka niskog intenziteta.